Fissür Örtücü (Diş Aşısı)

Dişlerde bulunan girinti ve çıkıntı şeklindeki oluklara fissür adı verilir. Fissürler özellikle arka grup dişlerde bulunur ve temizliğin yapılması zorlaştırır. Bu bölgeler yemek birikimine müsait olduğundan aynı zamanda çürümeye karşı en elverişli kısımlardır. Fissürlü alanları korumak ve sağlığını devam ettirmek için genellikle ekstra tedbirler almak gerekir. Bu tedbirler arasında halk arasında diş aşısı olarak bilinen fissür örtücü madde kullanımı yer alır. 

Fissür örtücü uygulama çürük oluşumuna yatkın dişlere örtücü madde adı verilen maddelerin yerleştirilmesini kapsayan koruyucu bir yaklaşımdır. Bu örtücü maddeler dişe tutunarak hem bakterilere karşı hem de yemek artıklarına karşı bir bariyer gibi davranır ve koruma sağlar. Diş aşısı günümüzde tanınırlığı giderek artan ve yeni popülerleşmeye başlayan bir yöntem olmasına karşın bu uygulamanın başlangıcı 1965 yılına dayanmaktadır. O dönemlerde yeterli çalışmanın ve deneysel ortamın bulunmaması tedavinin tanınmasını engellemiş ise de günümüzde bu yöntem etkili bir çürük önleme tedavisi olarak kabul edilmiştir. Fissür örtücü olarak oldukça çeşitli materyaller kullanılır. Fakat en sık kullanılan ve faydalı olduğu kanıtlanan malzemeler rezin esaslı örtücüler ve cam iyonomer esaslı örtücülerdir.

Fissür Örtücüler Hangi Durumlarda Uygulanır?

Fissür örtücüler, fissür yapılarını çürüklerden korumak ve minenin sağlıklı halini devam ettirmek için kullanılır. Uygulanmasının kolay olması fissür örtücülerin hemen herkeste tercih edilebileceğini  düşündürtse de pratikte durum böyle değildir. Kişinin fissür ötme uygulamasına uygun olup olmadığı yapılacak muayene ve görüntüleme tekniği sonuçlarına göre belirlenir.

Hastanın uygunluğunun değerlendirilmesinde sosyal yaşamı ve tıbbi geçmişi, beslenme alışkanlıkları, ağız içi hijyen alışkanlıkları, geçmiş diş tedavileri, geçmiş diş sorunları, sahip olduğu ağız içi sağlığına yönelik risk faktörleri göz önünde bulundurulur.

Fissür örtücülerin kullanımının faydalı bulunduğu durumlar arasında şunlar yer alır:

• Kişi ağız içi temizliğini yapmaya engel tıbbi engel, zihinsel gelişim geriliği gibi durumlara sahip ise fissür örtücü kullanımı önerilir. Bu hastalarda genellikle süt dişleri de dahil olmak üzere tüm dişlere uygulama gerçekleştirilir.
• Hastanın ağzında aktif çürükler mevcut ise çürük açısından yatkınlık olduğu düşünülür ve fissür örtücü uygulaması önerilir.
• Süt dişlerinde veya diğer kalıcı dişlerinde gelişimsel ve yapısal bozukluk bulunan çocuk hastalarda fissür örtücülerin kullanımı faydalı bulunmuştur.

Avrupa Pediatrik Dişhekimliği Birliği’nin (EAPD) 2004 yılında konuyla alakalı yayınladığı rehberde diş çıkarma işleminin hemen sonrasında dişlerin çürüklere karşı oldukça duyarlı olduğu belirtilmiştir. Buna bağlı olarak bu sürecin hemen sonrasında en kısa sürede fissür örtücü tedavinin uyguylanmasının oldukça faydalı olduğu ortaya konmuştur. Bazı araştırmalar fissür örtücülerin uygulanabilmesi için diş çıkarma sürecinin tamamlanması gerektiğini ifade etmiştir. 

Ancak eğer çocuk hasta risk faktörlerini taşıyor ise erken dönemde yapılacak fissür örtücü uygulama çürüklere karşı büyük oranda koruma sağlar.

Henüz aktif çürük oluşumu gözlemlenmemiş fakat başlangıç düzey mine lezyonları tespit edilmiş hastalarda çürümenin durdurulması için fissür örtücü uygulama tavsiye edilir.

Fissür Örtücülerin Uygulama Yöntemleri

Fissür örtücüler fissürlerin yapısına ve dişte çürüme olup olmamasına göre farklı yöntemler kullanılarak uygulanır. Bu yöntemler arasında şunlar yer alır:

Non invaziv teknik: Çürümenin gözlemlenmediği dişlerde uygulanan tekniktir. Fissür üzerindeki plak ve yabancı maddeler uzaklaştırılır ve fissür örtücü yerleştirilir. Çok derin olmayan fissürlerde, genişletme işlemine ihtiyaç duyulmadan uygulama gerçekleştirilir. Genişletme yapılmadığı için dişin sert bileşenleri hasar görmez ve diş  sağlığı korunur.

İnvaziv teknik: Bu yöntem derin ve dar fissürler için tercih edilir. İnvaziv teknikte frez adı verilen diş hekimliği aleti yardımı ile fissürler genişletilir. Daha sonra fissür örtücü uygulama gerçekleştirilir. Genişletme işlemi sayesinde fissür örtücüler fissürlere daha iyi tutunur ve alt tarafa sızıntı gerçekleşme ihtimali azalır.

Koruyucu rezin restorasyon (KRR): Dişteki çürümeye yüz tutmuş veya çürümüş bölgenin temizlenmesinden sonra fissür örtücülerin uygulandığı yöntemdir.

Eğer dişlerinizi olası çürüklere karşı korumak, diş temizliği yaparken maksimum verimi almak istiyorsanız fissür örtücü işlem size uygun olabilir. Bu konuda tabii ki uzmana danışmak elzemdir ve uygulama için uygun olup olmadığınızı merak ediyorsanız alanında uzman diş hekimlerimize danışarak tedavi sürecinizi başlatabilirsiniz.